Hilye-i Saâdet - Hilye-i Hâkânî'den

HİLYE-İ SAÂDET

İttifâk etdi bu ma'nâda ümem

Ezheru'l-levn idi fahr-ı âlem

Yüzünün hâlis idi ağı katı

Ruhleri sâf idi sâfi sıfatı

Reng-i rûyî gül ile yek-dil idi

Gül gibi kırmızıya mâil idi

Kaplamışdı yüzünü nûr-i sürûr

Sûre-i Nûr idi ya matla'-ı nûr

Mushaf-ı hüsn idi ol vech-i cemîl

Hatt-ı ruhsâresi nass-ı tenzîl

Gün yüzünden utanup âb-ı hayât

Meskenin etdi verâ-yı zulumât

Vech-i berrâkının ashâb-ı safâ

Humreti gâlib idi der hattâ

Gökde olmuşdu o rûy-ı rengîn

Şem'-i cem'-i harem-i 'ılliyyîn

Ana virmişdi kemâl-i zînet

Kâtib-i çihre-güsâ-yı fıtrat

'Arak-âlûd olıcak ol sultân

Gül-i pür-jâleye benzerdi hemân

Hem demiş fırka-i eşrâf el-hak

Ârız-ı pâki 'arak-nâk olıcak

Dâne-i dürr gibi rûyinde teri

Hoş-nümâ eyler idi ol güheri

Şem'-i ruhsârı dönerdi mâha

İki kandîl idi 'arşullâha

'Itr-ı hûb ile pür olurdu meşâm

Bûy-ı müşg idi veyâ 'anber-i hâm

Terlese ol gül-i gülzâr-ı sürûr

Cûş ederdi sanasın kulzüm-i nûr

Nitekim şu'le-i şem'-i hâver

Berk ururdu ruh-ı pâkinde o ter

 

Olup envâr-ı ruhi iki alev

Der ü dîvâra salardı pertev

Berg-i gül gibi o rûy-ı nîgû

Terlediğince olurdu hoş-bû

Gördü kevser 'arak-ı gül-bûyin

Nice akıtmasun ağzı suyin

Dahi sîmâ-yı serîfinde anın

 Bilinirdi garazı ol cânın

Nûr idi âyîne-i vech-i Nebî

Zâhir olurdu rızâsı gadabı

Kendi nefsi için ol pâk-neseb

Etmedi kimseye ömründe gadab

Olmadı hergiz o la'l-i nâyâb

Hîç kimseyle cihânda şeker-âb

Ol görür gözleri masnû'âtın

Muktezâsıydı tecelliyyâtın

Anı göz nûru gibi seyr-i cemâl

Bî-misâl itmiş idi bi'l-icmâl

Çeşm-i hak-bîni ki pek ahsen idi

İki şehbâz-ı şikâr-efken idi

Görünürdü gözü dâim mekhûl

Hadd-i zâtında siyeh-çeşm idi ol

'Âlemin olmus idi mümtâzı

Şîve-i gamze-i lâzım-nâzı

Gûşe-i çeşm ile itdikçe nigâh

Gaşy olurlardı sürûş-i dergâh

Hîn-i rü'yetde açardı nazarı

Nükte-i sırr-ı "ke lemhi'l-basar"ı

Huten âhûların ol çesm-i gazâl

Gark-ı hûn itmiş idi nâfe-misâl

Gözünün ağı beyaz idi katı

Kâbil-i vasf değildi sıfatı

Hem siyâhî idi gâyetde şedîd

Bir idi ana karîb ile ba'îd

Vâsi' u hûb u latîf idi gözü

Nûr-i mahz idi sa'âdetli yüzü

Kuvve-i bâsıra-i Mustafavî

Gice gündüz gibi görürdü kavî

Ol iki dîde-i bî-sürme siyâh

Dâim olmuşdu nazar-gâh-ı İlâh

Hem rivâyetdir o tâvûs-ı cinân

Olsa bir cânibe gâhî nigerân

Müteveccih olup a'zâsı ile

Cism-i pâkiyle dönerlerdi bile

Serine tâbi' ederdi cesedi

Bunu terk itmemiş idi ebedî

Dönüp etrâfına kıldıkça nazar

Secde eylerdi cemâdât u şecer

Nereye dönse o kadd-i çâlâk

Hâsılı bile dönerdi eflâk

Ümmete böyle 'amel sünnet imiş

Bû-Hureyre'yle Enes böyle dimiş

Dönicek böyle döner ehl-i hüner

Sünnet-i Ahmed'i icrâ eyler

Hep bu ma'nâyı bilir ehl-i kabûl

Hikmet-âmiz idi evzâ'-ı Resûl

Başını döndürü gitmek ekser

Vâkı'a âdemi bî-hürmet ider

Hem cesîm idi Resûl-i Ekrem

Yaraşır rûh-ı mücessem der isem

Cism-i zîbasına vermişdi revâc

Hil'at-i tâc u kabâ-yı mi'râc

Enbiyâ hayline sultân idi ol

A'zamü'l-kadr idi zî-şân idi ol

Ekmelü’l-hulk idi ol hûb-hıśâl

Zü'l-Celâl itmiş idi feyz-i cemâl

Olalı taht-ı nübüvvetde mukîm

Cilve-gâhıydı anın 'arş-ı 'azîm

Sâhib-i hüsn ü bahâ idi Resûl

Hâsılı 'ayn-ı vefâ idi Resûl

Gelmemişdir bilir esyâ anı

Yaradılmışda anın akrânı

Yaraşırdı nitekim hûr-ı cinân

Serv-kaddine yeşiller her ân

Ekser ak idi libâsı o gülün

Yüzü akıydı gürûh-ı rusulün

Dürr-i yektâ idi ol deryâ dil

N'ola ki olsa beyaza mâil

Geh zuhûr eyler idi ol gül-i âl

Âl hil'ât ile hurşîd misâl

Bunu tahkik bil ol reşk-i sürüş

Oldu havrâ gibi hem sündüs-pûş

Ya'nî kim ince latîf atlaslar

Giydiler devlet ile Peygamber

İbn-i Âzîb dedi bu re'y-i münîr

Nehy olunmazdan idi lebs-i harîr

Bürünürdü dahi ol mehpâre

Za'ferân ile boyanmış hâre

Gâhi ol tâc-ı ser-i Âl-i Abâ

Yünden eylerdi kabâsın farzâ

Bu kadar kadr ile ol zât-ı şerîf

Mescidi öyle iderdi teşrîf

Ol siyeh câmede ol fahr-i cihân

Âb-ı hayvân idi zulmetde nihân

Kara şâle giricek âyîne-veş

Buluta girdi sanırlardı güneş

Geçüp ol kaşları yay mihrâba

Lutf ile derler idi ashâba

Ben kulum kulların esvâbı budur

Hem 'ubûdiyyetin âdâbı budur

Bu tefâsîl-i müberhen merkûm

Sâbit itmiş dürür İhyâ-i 'Ulûm

Mest-i 'aşk olmağın ol çeşm-i humâr

Humrete mâil idi bir mikdâr

Sîne-çâk idi Resûl'un her ân

Ol iki kanlı gözünün furkân

'Ayn-ı a'lâsını gâh-ı bî-gâh

Gayre bakdırmaz idi 'aynullâh

Sâkinân-ı harem-i gerdûnu

İtdi hûnîn gözünün meftûnu

Kurretü'l-'ayn-ı Halîl idi o hûb

Ana mîrâs idi san cezb-i kulûb

Dîdesinde ne idi dirsen o âl

Dahi çeşminde idi câm-ı visâl

Devlet olmuşdu o gözler dîne

'Ayn-ı ikbâl idi hûrü'l-'îne

Haste-i 'aşkı idi ser-tâ-ser

Kahramânî gözünün Rüstemler

Baksa ol 'ilm-i ledün sultânı

Rûhun ağzına gelirdi cânı

Dil-şikâr olsa n'ola çesm-i Resûl

"Küĥl-i mâ zâg" ile mekhûl idi ol

 Görmemişdi rasad-engîz-i kader

Gözleri gibi Hudâ'yı gözler

Muttasıl ol iki çeşm-i şeh-bâz

Sâha-i 'arşa iderdi pervâz

Mâsivallâha nazar kılmadı hem

Hîç 'aynında değildi 'âlem

'Akabât içre o seyf-i sârîm

Ya'ni ferzend-i Mu'aykab didi kim

Tîr-i müjgânı siyâh idi anın

Târ-ı gîsûsu gibi hûrânın

Kara kirpik değil ey ehl-i usûl

Sürme-i Leyle-i Mi'râc idi ol

Fülk-i cân u dil-i 'ussâka meger

Nâvek-endâz idi ol kirpikler

Eylemişdi anın el-hak Sâni'

Tîğ-ı müjgânını nass-ı katî'

İbni 'Imrân'ı o mest-i Samed'i

Hâsılı kirpiğine asmaz idi

Dedi evsâfın eden mûy-be-mû

Çeşm-i âhûsun uzun kirpiklû

Meyl-i kuhl itmese de bî-teklîf

Ekhelü'l-ayn idi ol zât-ı şerîf

Kuhl-i kudretle mükahhal idi ol

Her husûs ile mükemmel idi ol

Dahi Mâlik'le Ebû Hâle dedi

Mâh-ı nev gibi açık kaşlı idi

Tâb-ı dîdâr-ı Hudâ ile Resûl

Bir hilâl idüğüne dâl idi ol

Mülket-i hüsnü o tîğ-ı ebrû

Sell-i seyf eyleyüp açmışdı kamû

Ham-ı ebrûsuna olmazdı misâl

Kanadın bükse hümâ-yı ikbâl

Kaşının kûşe-i pîç ü tâbı

Câmi'-i hüsnün idi mihrâbı

Tâk-ı ebrûsu ile ol meleğin

Tâkat-i tâk idi çarh-ı feleğin

İki ebrûlarının arası hem

Sîm-i hâlis gibi idi her-dem

Sâf u berrâk u ziyâ-güster idi

Yani hâlis gümüşe benzer idi

Kaşları arasın etmişdi Hudâ

Evc-i eflâk-i şerî'atde sühâ

Böyle nakl etdi Hakîm ibni Hizâm

Ham-i ebrû-yı Resûl-i 'allâm

Mâh-ı nev gibi tavîl ü bârîk

Gösterişdeydi hilâl ile şerîk

Çekse pergâr-ı ezel ana misâl

Kaşı pergârına benzerdi hilâl

Sûre-i Feth idi ol cebhe-i mâh

Medd-i ebrûsu idi Bismillâh

Ol güzel kaşları mihrâbı anın

Kıblegâhıydı bütün dünyânın

Kaydına sayd-ı kulûbun ya meger

İki kullâb idi ol ebrûlar

"Kâbe kavseyn"i tezekkürde 'ayân

Garaz ol kaşı kemân idi hemân

Gurrenin bükdü belin bî-teklîf

Gökde ol hançer-i ebrû-yı şerîf

Tâkatin itmiş idi 'arşın tâk

Ham-ı ebrû-yı Resûl-i âfâk

Gurreye benzer idi her ciheti

Ya'ni bârîk ü tavîl idi katı

Kaşların vasf idemez ehl-i makâl

Sarf iderse ne kadar ince hayâl

Nice dikkatler olunsa her ân

Mû-şikâfân idemezlerdi beyân

Tîğ-ı tevhîd idi ebrû-yı Resûl

Görünürdü iki seyf-i meslûl

Hâsılı ince vü tûlâni idi

Bi'l-muhakkak hatt-ı reyhâni idi

Meh-cebîniyle o bînî-i şerîf

Hûb u hemvâr idi mevzûn u latîf

Hâcibeynine karîb olduğu yir

Bir sehil yüksek idi dir Câbir

Görünürdü o Nebiyy-i Arabî

Karşıdan mürtefi'u'l-enf gibi

Anı itmişdi Hudâ-yı Müte'âl

O mehin evc-i cemâlinde hilâl

Hem o bînî kaşı mâbeyni ile

Kâf u hâ şekli idi 'aynı ile

Şol kadar hûb idi ol enf-i münîf

K'idemez ehl-i ma'ârif ta'rîf

Sanki vaz' itmiş idi baht-ı bülend

Meh-çe-i 'aşka gümüş bâzû-bend

Tîğ idi 'arşa asılmıs ya meger

Vech-i pâkindeki enf-i hoş-ter

Sidreden ayrılıcak Rûh-ı Emîn

Gül gibi kokusun alırdı hemîn

Gûyiyâ enf-i Habîb-i Rahmân

Gonca-i verd-i sefîd idi hemân

Dâimâ eylerdi o devletlü meşâm

Kurb-ı Hakk râyihasın istişmâm

Mûnis-i hücre-i hâss-ı nebevî

Enes ol Ka'be-i dîn râh-revi

Nazm idüp cevher-i dendânın anın

Didi ol pâdişeh-i yektânın

Dişleri sâf idi hem seyrek idi

Rişte-i dâne-i dürrden pek idi

Açsa cevherlerin ol bahr-i şeref

Kef çekerdi dürr-i galtân-ı sadef

Sırr-ı sun' idi ol esnân-ı nazîf

Bir nümûneydi ana nazm-ı şerîf

Olalı çarh-ı zümürrüd peydâ

Enbiyâ içre o dürr-i yektâ

Lü'lü-i ter gibi bir dâne idi

Ya'ni evzâ'ı mülûkâne idi

Ana olmazdı muhassal hem-ser

Kân-ı imkânda olan gevherler

Gûyiyâ ol dür-i dendân-ı nefîs

İki mısra' idi mevzûn u selîs

Şöyle matbû' idi ol silk-i dürer

K'ana meyyâl idi bi't-tab' beşer

La'line virmiş idi hüsn ü cemâl

Dişleri iki dizi inci misâl

Şîr-i Hakk dedi o mescûd-ı melek

Feyz-i hikmetle tekellüm idicek

Anın ön dişleri etdikçe zuhûr

Zâhir olurdu hemen şu'le-i nûr

Şöyle ifrât ile berk eyler idi

Meclisi matla'-ı şark eyler idi

Hîn-i güftârda olurdu 'ayân

Kadr u kıymet-şiken-i cevheriyân

Hırz-ı hüsn içre o esnân-ı güzîn

Sîn-i Yâsîn idi gûyâ ki hemîn

Ya'ni olmuşdu o dürr-i meknûn

'Âleme bâ'is-i tevrîh-i 'uyûn

Silk-i cevher gibi ol 'ıkd-ı le'âl

Şu'le-dâr idi dimiş ehl-i makâl

Nutka gelse o suhandân-ı selîm

Reşk ederdi kelimâtına Kelîm

La'l-i cân-bahşı olunca gûyâ

İmrenirdi lebine âb-ı bekâ

Meger olmuşdu o la'l-i mümtâz

Hokka'-i lü'lü ü sandûka-i râz

Ümm-i Ma'bed getirüp tahkîka

Didi hem 'Âişe-i Sıddîka

Gülse ol iki cihânın güneşi

Ya'ni ol encüm-i evc-i Kureşî

Handeden devlet ile olsa 'ıyân

Deheninden o mübârek dendân

 

Yıldırım gibi dırahş eyler idi

Şu'le vu şa'şa'a bahş eyler idi

Görünürdü hem o dendân-ı serîf

Dolular dâneleri gibi latîf

Nûr ile dopdolu idi o dehen

Şu'lesiydi dolu gibi görünen

Meger olmuşdu o esnân-ı besîm

Sadef-i ma'rifete dürr-i yetîm

Şeb-i mi'râcda yümn-i dîdâr

Nahl-ı ümmîdin idüp ber-hor-dâr

Anı her vech ile şâd itmiş idi

Kayd-ı teklîf aradan gitmiş idi

Nola bî-kayd u tekellüf her ân

Gonca-veş gülse o verd-i handân

Handesi idi o tebessüm o gülün

Yani sultân-ı gurûh-ı rusulün

İbn-i Abbâs dir ol hâss-ı Hudâ

Gülmeye eyler idi istihyâ

Gülse ol hüsrev-i seyyâre-sipâh

Şevkden titrer idi 'arşullâh

Katı şerminden o dînin senedi

Kahkaha eylemedi dirler idi

Şöyle mahcûb idi ol sidre-cenâb

Kim melek bakmağa eylerdi hicâb

Bir gün ol tûtî-i gülzâr-ı visâl

Kahkaha atmadılar kebg-misâl

Bû-Hureyre sıfat-ı âherde

Dir bu ma'nâyı dahi bir yerde

Fahr-i 'âlem gülicek dişlerinin

Dürci mekşûf olıcak cevherinin

Nûr-ı rahşânı çü mihr ü meh-i nev

Kevne salardı serâpâ pertev

Lem'a eylerdi o nûr-ı bâhir

Şu'leler yer yer olurdu zâhir

Şöyle seffâf idi ol cevher-i sâf

İncilâsıyla dolardı etrâf

Gülse i'zâz ile ol şekl-i melek

Nüh-felek dir idi "el-"izzetü lek"

Olmasa dişleri mısbâh-ı zulem

Zulumât içre kalırdı 'âlem

Buldu anınla şeref dîn ü düvel

San reh-i şer'a dikildi meş'al

Gül-i handâna dönüp açsa dehân

Feyz-i nûr eyler idi ol dendân

Zâhir olurdu ziyâ-yı envâr

'Aksi dîvâra düşerdi her bâr