Kemâlpaşazâde Hazretleri Cinlere Nasıl Fetvâ Verirdi?

Malûm ya, Şeyhülislâm Kemâlpaşâzâde Hazretlerinin en meşhûr lakabı Müftî's-Sekalayen'dir. Müftî's-Sekaleyn demek hem insanlara ve hem cinlere fetvâ veren müftü demekdir. Vaktiyle bu husûsda kendisine manzûm bir suâl sorulmuş, o da bu suâle bir manzûmeyle cevâb vermişdir. O suâli ve kendisinin latîf cevâbını buraya kaydediyorum.

 

SUÂL

Bir suâlim var eyâ Hazret-i Müftî's-sekaleyn

İns ile cinne fazîletle verirsin fetvâ

Hürmet-i Hazret-i Sultân-ı Resûli's-sekaleyn

Lutfun ile bize keşf ola bu sırr-ı ahfâ

Hikmetin sûret-i fetvâda nümâyân eyle

Hilkat-i nârda şahsiyyet olur mı peydâ

Yâ ne sûretle nümâyân ola inse cinnî

Unsuriyyetle mutayyeb değil anlar nev'â

Rû-nümâ ola mı size taleb-i fetvâda

Yoksa hikmetle kelâmın mı idersiz ısgâ

Eyleniz bize bu esrâr-ı hafâyâyı beyân

İctihâd-ı hikemin ide ziyâde Mevlâ

MEÂLİ

Ey ins ü cinnin müftüsü, bir suâlim var, ins ü cin peygamberi hürmetine bana cevâb verin. Siz insanlara ve cinnilere fetvâ veriyorsunuz, bunun sırrını lutfen beyân edin. Cinler ateşden yaradıldığı için gözle görülmez, peki siz bunları nasıl görüyorsunuz? Cin tâifesinde unsuriyyet olmadığına göre, sizden fetvâyı nasıl istiyorlar? Siz onları görüyor musunuz yoksa yalnız sözlerini mi işitiyorsunuz? Bu gizli hakîkati beyân ediniz, Allah ilminizi irfânınızı artırsın.

CEVÂB

Dinle ey sâil-i cin-fikret-i insî-fıtnat

Tâ nümâyân idem esrâr-ı hafâyâyı sana

Âbdest içre cevârihle olur emr-i vuzû'

Âb hod zıddıdır ol âteşi eyler ıtfâ

Hem 'ibâdetde ikâmetle rükû' u secde

Kim tahiyyetle selâm ile olur Hakk'a senâ

Ünsü var ins ile cinnin cihet-i câmi'ada

Cihet-i 'uzv ile tertîb-i salât olur edâ

Size bunlar görünür mü deyü olursa suâl

Görünürden dahi çok bunda görünmez ma'nâ

MEÂLİ

Ey bu suâli soran cin fikirli insan!  Dinle ki sana bu gizli sırları beyân edeyim. Abdest, yıkanması îcâb eden uzuvları yıkamakla olur. Su ateşin zıddıdır, ateşi su söndürür. Namaz da, kıyâm, rükû, secde, tahiyyet ve selâmla olur. İşte, insan ile cin arasında da böyle bir yakınlık, beraberlik vardır. Nitekim namaz da uzuvların beraberce hareket etmesiyle kılınır. Eğer bunlar size görünür mü diye sorarsan, görünmeyen, görünenden çokdur.

Ya meleksin ya peri şekl-i beşerde zîrâ

Bu kadar fedâil kesb edebilmez insân