Sayfalar

7 Haziran 2025 Cumartesi

Kasîde-i Aşk


NUTK-İ ŞERÎF

Gönlümü dîvâne kıldı 'âkıbet sevdâ-yı 'aşk
Gayrıdan bîgâne kıldı bu dili âşinâ-yı 'aşk

Zülf zincîrine düşüp kayd u bend itdi beni
Gitdi 'aklım şöyle Mecnûn eyledi Leylâ-yı 'aşk

Cümle vârım gitdi elden 'aşk ile doldum hemîn
Kendi vârından pür itdi bu dili kimiyâ-yı 'aşk

Aldı ağyâr kesretin tecrîd ü tenhâ eyledi
Pes ezelden olmuş idim yâr ile yağmâ-yı 'aşk

'İlm ü a'mâl zühd ü takvâ perdesin ref' eyle kim
Tâ gönülde berk ura ihlâs ile takvâ-yı 'aşk

'Aşk deminden gül gülistân oldu bu dil ravzası
Bülbül-i cân şevke geldi ez-sadâ nağmâ-yı 'aşk

Yere göğe sığmaz iken şâh-ı 'aşkın leşkeri
Bî-tekellüf kondu câna oldu dil me'vâ-yı aşk

Tahtgâh-ı şâh olalı bu dil-i vîrânemiz
Pes vücûd iklîmi ma'mûr oldu ez-ihyâ-yı 'aşk

Bezm-gâh-ı dilber oldu bu gönül meyhâne-veş
Mest ü sekrân eyledi yârânını sahbâ-yı 'aşk

Şûlelendi pertev-i hüsn-i cemâlinden bu dil
Gitdi zulmet kaldı vahdet dost ile mevlâ-yı 'aşk

Zâhir oldu sırr-ı vahdet nice bin yüzden velî
Gulgule virdi cihâna savlet-i gavgâ-yı 'aşk

Çün bu 'aşkdan cümle eşyâ feyz alırlar her zamân
Böyle bir üslûb u tertîb eyledi icrâ-yı 'aşk

Kıldı bu eşyâyı mir'ât cilvesine ol güzel
Çün gönülde zâhir oldu keşf ile ma'nâ-yı 'aşk

Gâh ma'şûkun yüzünden ider ol arz-ı cemâl
Gâh olur 'âşık gözünden gösterir îmâ-yı 'aşk

Bir-dürür 'âşık u ma'şûk gayrı sanma 'ârifâ
Cümlesin câmi' benem kim budur da'vâ-yı 'aşk

On sekiz bin kâinât 'aşk ile buldu intizâm
Hükm ider çün kâf-ı dilde her zamân 'ankâ-yı 'aşk

Ders alan 'aşk mektebinden 'ârif olur Sûziyâ
Almayan câhil deyü fetvâ virir mollâ-yı 'aşk

Ahmed Sûzî
Kuddise Sırruh

2 yorum:

  1. 1.
    Gönlümü dîvâne kıldı 'âkıbet sevdâ-yı 'aşk
    Gayrıdan bîgâne kıldı bu dili âşinâ-yı 'aşk
    → Aşkın tutkusu sonunda gönlümü deli etti; bu aşkı tanıyan gönül artık başkasına ilgisiz kaldı.

    2.
    Zülf zincîrine düşüp kayd u bend itdi beni
    Gitdi 'aklım şöyle Mecnûn eyledi Leylâ-yı 'aşk
    → Sevgilinin saçlarının zincirine düşüp esir oldum; aklım gitti, aşkın Leylâ’sı beni Mecnun etti.

    3.
    Cümle vârım gitdi elden 'aşk ile doldum hemîn
    Kendi vârından pür itdi bu dili kimiyâ-yı 'aşk
    → Her şeyimi kaybettim ama aşk beni tamamen doldurdu; aşkın simyası bu gönlü kendi varlığıyla zenginleştirdi.

    4.
    Aldı ağyâr kesretin tecrîd ü tenhâ eyledi
    Pes ezelden olmuş idim yâr ile yağmâ-yı 'aşk
    → Dış dünyanın çokluğu elimden alındı; yalnızlığa büründüm. Meğer ezelden beri sevgiliyle birlikte aşkın ganimetine düşmüştüm.

    5.
    'İlm ü a'mâl zühd ü takvâ perdesin ref' eyle kim
    Tâ gönülde berk ura ihlâs ile takvâ-yı 'aşk
    → İlim, amel, zahitlik ve takva perdelerini kaldır ki; gönülde aşkın ihlâsıyla parlayan bir takva ortaya çıksın.

    6.
    'Aşk deminden gül gülistân oldu bu dil ravzası
    Bülbül-i cân şevke geldi ez-sadâ nağmâ-yı 'aşk
    → Aşk şarabıyla gönül bir gül bahçesine döndü; ruhun bülbülü aşk melodileriyle coştu.

    7.
    Yere göğe sığmaz iken şâh-ı 'aşkın leşkeri
    Bî-tekellüf kondu câna oldu dil me'vâ-yı aşk
    → Aşk sultanının ordusu yere göğe sığmazken; gönle zahmetsizce kondu ve gönül aşkın evi oldu.

    8.
    Tahtgâh-ı şâh olalı bu dil-i vîrânemiz
    Pes vücûd iklîmi ma'mûr oldu ez-ihyâ-yı 'aşk
    → Harabe gönlüm aşk sultanının tahtı olunca; tüm beden coğrafyam aşkın canlandırmasıyla mamur oldu.

    9.
    Bezm-gâh-ı dilber oldu bu gönül meyhâne-veş
    Mest ü sekrân eyledi yârânını sahbâ-yı 'aşk
    → Gönül, güzelliğin meclisi olan bir meyhaneye dönüştü; aşk şarabı dostlarını sarhoş etti.

    10.
    Şûlelendi pertev-i hüsn-i cemâlinden bu dil
    Gitdi zulmet kaldı vahdet dost ile mevlâ-yı 'aşk
    → Sevgilinin güzellik nuruyla bu gönül alevlendi; karanlık yok oldu, geriye dostla Allah’ta bir olma hali kaldı.

    11.
    Zâhir oldu sırr-ı vahdet nice bin yüzden velî
    Gulgule virdi cihâna savlet-i gavgâ-yı 'aşk
    → Birlik sırrı, nice farklı yüzlerde (velîlerde) göründü; aşkın kudreti tüm âlemde yankı yaptı.

    12.
    Çün bu 'aşkdan cümle eşyâ feyz alırlar her zamân
    Böyle bir üslûb u tertîb eyledi icrâ-yı 'aşk
    → Tüm varlıklar her an bu aşktan feyz alırlar; aşk da işini böyle bir tarz ve düzenle yürütür.

    13.
    Kıldı bu eşyâyı mir'ât cilvesine ol güzel
    Çün gönülde zâhir oldu keşf ile ma'nâ-yı 'aşk
    → O güzel sevgili, tüm varlıkları güzelliğinin aynası yaptı; çünkü gönülde aşkın manası keşifle ortaya çıktı.

    14.
    Gâh ma'şûkun yüzünden ider ol arz-ı cemâl
    Gâh olur 'âşık gözünden gösterir îmâ-yı 'aşk
    → Bazen sevgilinin yüzünden cemalini gösterir; bazen de âşığın gözünden ima eder aşk.

    15.
    Bir-dürür 'âşık u ma'şûk gayrı sanma 'ârifâ
    Cümlesin câmi' benem kim budur da'vâ-yı 'aşk
    → Ey arif, âşıkla maşuk birdir, ayrı sanma; hepsini birleştiren benim — işte aşkın iddiası budur.

    16.
    On sekiz bin kâinât 'aşk ile buldu intizâm
    Hükm ider çün kâf-ı dilde her zamân 'ankâ-yı 'aşk
    → 18.000 âlem aşk sayesinde düzene kavuştu; çünkü aşkın Anka kuşu, gönlün kaf harfinde hüküm sürer.

    17.
    Ders alan 'aşk mektebinden 'ârif olur Sûziyâ
    Almayan câhil deyü fetvâ virir mollâ-yı 'aşk
    → Aşk mektebinden ders alan kişi ârif olur Sûziyâ; almayanı ise aşkın mollası “bu cahildir” diye hükme bağlar.

    🌹

    YanıtlaSil
  2. Bir tebessümünde gizliydi aşkın hakikati.. 🌹

    YanıtlaSil