Ey Gönül

NUTK-İ ŞERÎF

I

N'ideyin bilimezem senin ile yâre gönül

Ki sapup yoldan uçarsın dün ü gün yara gönül

Neden ârâm u ḳarârın yok hercâyî senin

Nice bir yârı koyup uyasın ağyâra gönül

Nice bir nevha kılup hasret oduna yanasın

Ya nice âh u firâk seni yara gönül

Gözümün yaşı akar derd ile kurur dudağım

Çü harâret düşer ağzımdaki ter yara gönül

Meğer ol hayy u rahîmin irişe merhameti

Sana merhem yaka kim onula bu yara gönül

Şâha yüz cân u başın vâr ise kurbân idüben

Yüz urup kapusuna tapusuna yara gönül

N'ola ger yoldaş olasın bu Kemâl Ümmî'ye

Ki becid dürüşevüz irişevüz yâre gönül

Çüste kıl iste dürüş derdi getir deste gönül

Dosta çüst irdi iren derd ile ey haste gönül

II

'Aşk elinden içer isen dolu peymâne gönül

Olasın tâ-ebedâ 'âşık u mestâne gönül

Hubb-ı dünyâ mey-i şeytândır içüp yime harâm

Ki helâl ola sana meşreb-i meyhâne gönül

Ey hevâ cem'i içinde tama' u şehvet ile 

Ârzû şem'ine karşu deli pervâne gönül

Bir cemâl iste ki hîç irmeye hüsnüne zevâl

Ḳalmadı hüsn-i bekâ Yûsuf-ı Ken'ân'a gönül

Bu serây u huy u hây u don u tay ıssısı ne 

Çünki kalmadı cihân milki Süleymân'a gönül

Bu kamu düşmen içinde kanı bir mahrem ü dost

Ya bu her dâm arasında kanı bir dâne gönül

Çün gelen geçdi geçer bunda konan göçdü göçer

Ya bu kamu kuru gavgâ vü bu sevdâ ne gönül

Yâdı yâd eyleyüben bilişi yâd itmek ile

Âşinâ iken olursun girü bîgâne gönül

Bü'l-'acebsin kamu 'âlemde vü âdemde 'aceb

Ola mı sencileyin bir dahi dîvâne gönül

Bir dem olursun aludan alu endîşe ile

Bir dem olursun ulu server-i yegâne gönül

Niçeye değin elinden bu Kemâl Ümmî senin

Firkat ü hasret oduna tutuşup yâne gönül

Çüste kıl iste dürüş derdi getir deste gönül

Dosta çüst irdi iren derd ile ey haste gönül

III

Ey dirîgâ ki seni bulamazam bende gönül

Nişe âzâde yürürken düşesin bende gönül

Ey gehî yirde gehî gökde gehî 'arşa ağan

Ey gehî şâh gehî hâce gehî bende gönül

Ey gehî 'akla uyan gâhi dönüp nefse uyan

Ey gehî cân ile demsâz u gehî tende gönül

Ey gehî dağda gehî bâğda vü bâğçede gezen

Ey gehî evde gehî yazu vü yabanda gönül

Ey gehî şarka kılan 'azmi gehî garba dönen

Ey gehî köşk ü serâyda gehi külhanda gönül

Ey gehî karga ile irte gice cîfe kovan

Ey gehî bülbül ile hoş gül-i gülşende gönül

'Aceb azma mısın ey dil nice cünbüş harekât

Kanı ârâmın eyâ kalbi perâkende gönül

Ne vaḳâr u ne sükûnet buluram leyl ü nehâr

Ne karâr u ne ferâgat görürem sende gönül

N'ola bir sâ'at eğer tâ'at idesin bileme

Çıkmadan fırsat elinden giresin pende gönül

Yine bir lezzete düşdü hevesin dünyede kim

Nazarın yok kamu şehd ü şeker ü kande gönül

Lâ-mekânî sen unutdun vaṭanın sevgisini

Ki değil Ümmî Kemâl ili bu meskende gönül

Çüste kıl iste dürüş derdi getir deste gönül

Dosta çüst irdi iren derd ile ey haste gönül

IV

'Aşk ile ger sever isen o bir Allâh'ı gönül

Ko kalanını unut şâh-ı şehenşâhı gönül

Sıdk ile fakr u fenâ yoluna 'azm itdin ise

Ne işindir senin ayruk beğ ü sipâhı gönül

Ḫâlık'ı ister isen imdi halâyıkdan üzül 

Dileme sîm ü zer ü memleket ü câhı gönül

Gevher-efşânsın eyâ kân-ı cevâhirsin velî

Kehrübâ gibi ḳabûl eyleme her kâhı gönül

Dîv evi olma ki sana diyeler kalb-ı selîm

Zîra sâfî-dil olur Tanrı nazargâhı gönül

Ey gehî şems ü gehî zerre gehî mâh-ı münîr

Ey gehî bahr u gehî katre gehî mâhi gönül

Bir nefes cehl ile ne kendüyi ne gayrı bilen

Bir nefes 'ilm ile her nesnenin âgâhı gönül

Vaktidir imdi bugün kim olasın yek-cihetî

Ey kamu yol erinin her yana hemrâhı gönül

Virdiği derd ile sen yüz sür o dergâha müdâm

Tâ sana fadl u 'inâyet yite nâgâhî gönül

 Hey ecel yitdi 'amel kanı nice tûl-i emel

Niçe bir senin elinden kılayım âhı gönül

Ger refîk olmaz isen bâri Kemâl Ümmî'yi ko

Uyalım mürşide bâşed varavuz râhı gönül

Çüste kıl iste dürüş derdi getir deste gönül

Dosta çüst irdi iren derd ile ey haste gönül

V

'Acabâ kandasın ey 'âşık u âvâre gönül

Bulamazam seni ey haste vü bîçâre gönül

Kamular yarasının çâresi var gerçi velî

Bu senin derdine hiç bulamadum çâre gönül

Ne 'aceb haste ki bir demde gezer yir ü göğü

Ne sağa benzedirem seni ne bîmâre gönül

Bana bir dem bu tarîk içre refîk olımadın

Meğer aldar seni bu dünye-i mekkâre gönül

Nefs-i mardıyyeyi koyup dün ü gün hırsa uyup

Ne revâdır olasın tâbi'-i emmâre gönül

Belli ne uslu direm ne deliye benzedirem

Seni bu dâr-ı diyâr içre ne deyyâre gönül

Bir nefes halvet içinde bileme hemdem iken

Bir nefes taşra kaçarsın yine bâzâra gönül

Ey müdâm ay u gün ile bile doğan uyağan

Olmadın kutb ile sâbit sen ey seyyâre gönül

'Aynını 'aynına tut eyleme gayrına nazar

'Âşık u tâlib isen rü'yet-i dildâra gönül

Sevdiğin senin iledir bile her kandayısan

Irağ isteme anı sen de yakın ara gönül

Çü dil-ârâmı seven cân u dil ârâm idemez

Ki diler Ümmî Kemâl irişe dildâra gönül

Çüste kıl iste dürüş derdi getir deste gönül

Dosta çüst irdi iren derd ile ey haste gönül

 

Kemâl Ümmî

Kuddise Sırruh